پیوند قرنیه چیست؟ پیوند قرنیه چگونه انجام می شود و فرد باید دارای چه شرایطی باشد؟ آیا بعد از پیوند قرنیه وضعیت بینایی فرد بهبود می یابد؟ در عمل جراحی پیوند قرنیه، فردی که قرنیه اش آسیب دیده را برای پیوند آماده می کنند و از فرد دیگری که مشکل قرنیه نداشته است قرنیه سالم پیوند می زنند. این عمل جراحی حدودا یک الی دو ساعت زمان می برد و جراح باید در انجام آن تبحر و دقت کافی داشته باشد. در این مقاله قصد اریم به تمامی سوالات مطرح شده در این زمینه از جمله عوارض، نحوه جراحی پیوند قرنیه و مراقبت های بعد از عمل پاسخ دهیم. با ما همراه باشید.
قرنیه چیست؟
قرنیه لایه نازک و شفافی است که در جلوی کره چشم فرد قرار دارد. این بخش باعث جدا کردن داخل چشم از محیط بیرون می شود و روی زلالیه، مردمک و عنبیه چشم را می پوشاند. معمولا قطر عنبیه بین 11 تا 12 میلی متر است و هیچ رگی در آن وجود ندارد. شفافیت قرنیه در بینایی بسیار موثر است زیرا نور برای رسیدن به شبکیه باید از قرنیه عبور کند.
قرنیه چشم دو وظیفه مهم را ایفا می کند که شامل حفاظت از اجزای داخلی کره چشم و هدایت پرتوهای نور به داخل چشم و متمرکز کردن آن ها روی پرده شبکیه می باشد.
قرنیه از سه لایه و دو غشا تشکیل شده است که شامل بافت پوششی یا اپیتلیوم، بافت اندوتلیوم، استرومای قرنیه، غشا بومن و غشا دسمه می باشد.
در خصوص خشکی چشم و علت آن بیشتر بدانید.
پیوند قرنیه چیست؟
پیوند قرنیه یا کراتوپلاستی (corneal transplantation) نوعی عمل جراحی چشم است که قرنیه سالم جایگزین قرنیه آسیب دیده در چشم فرد می گردد. این عمل ممکن است برای بخشی از قرنیه یا کل آن انجام شود.
قبل از انجام عمل باید شرایط فرد به صورت کامل توسط متخصص چشم بررسی و معاینه گردد تا قرنیه پس زده نشود و عمل موفقیت آمیز باشد. این عمل جراحی حساس باید توسط متخصص چشم باتجربه و متبحر انجام شود.
این عمل جراحی عموما تحت بیهوشی کامل انجام می شود ولی گاهی اوقات نیز بنا به شرایط بیمار، از بی حسی موضعی استفاده می گردد.
دلایل انجام پیوند قرنیه چیست؟
معمولا پیوند قرنیه به یکی از دلایل زیر انجام می شود که عبارتند از:
- تاری دید فرد
- ترمیم سوراخ قرنیه
- قوز قرنیه
- نازک شدن یا تغییر شکل قرنیه
- تورم قرنیه همراه با درد شدید
- درمان عفونت قرنیه در صورت موثر نبودن داروها
- پس زدن پیوند قرنیه در جراحی های قبلی
- نارسایی قرنیه ناشی از آب مروارید
- و بیماری های ارثی
دکتر پریسا حمامی، متخصص و جراح چشم ، دارای فلوشیپ فوق تخصصی جراحی پلاستیک و ترمیمی چشم و صورت، تمامی عمل های جراحی درمانی و زیبایی چشم را با پیشرفته ترین تکنیک های پزشکی انجام می دهند.
برای مشاوره آنلاین و دریافت نوب برای مراجعه به مطب دکتر حمامی می توانید با شماره ۰۹۲۱۳۶۶۷۲۹۲ تماس حاصل نمایید. همچنین برای مشاوره آنلاین با دکتر حمامی می توانید از طریق سامانه ماوراطب نوبت دریافت کنید.
جراحی پیوند قرنیه چگونه انجام می شود؟
ابتدا باید هماهنگی با بانک چشم برای رزرو قرنیه انجام شود و در صورت تایید آمادگی های قبل از عمل صورت پذیرد. قبل از انجام جراحی پیوند باید بیمار در بیمارستان بستری شود و آزمایش های لازم از او گرفته شود. بعد از انجام معاینات لازم قبل از عمل، فرد را به اتاق عمل منتقل می کنند. سپس در صورتی که شرایط و وضعیت عمومی فرد مساعد باشد، پیوند قرنیه با بیهوشی کامل انجام می شود. اما در صورت وجود بیماری های خاص قلبی یا ریوی، بیمار توسط داروهایی به خواب می رود و چشم بی حسی موضعی می شود.
یک قطعه دایره ای شکل با استفاده از وسایل میکروسکوپی از قرنیه آسیب دیده برداشته می شود قرنیه سالم جایگزین آن می گردد. سپس بخیه هایی بسیار ظریف برای تثبیت آن زده می شود. جراحی پیوند قرنیه حدودا یک تا دو ساعت زمان می برد. اگر نیاز به جراحی آب سیاه یا آب مروارید نیز باشد، همزمان انجام می شود. پس از انجام کار، چشم پانسمان می گردد.
مراقبت های بعد از جراحی قرنیه
پس از جراحی پیوند قرنیه ممکن است کمی فرد احساس درد و ناراحتی داشته باشد که کاملا طبیعی است. ممکن است روز بعد از عمل دید تار باشد که به تدریج بهبود می یابد.
حدودا دو روز بعد از عمل فرد از بیمارستان مرخص می گردد اما طی یک ماه باید تحت نظر پزشک باشد و معاینه گردد. معمولا پس از یک ماه درد و نارحتی و ریزش اشک فرد بهبود می یابد.
به دلیل حساس بودن چشم به ضربه و عدم آسیب رسیدن به چشم، بهتر است از محافظ پلاستیکی استفاده شود.
سعی کنید از بلند کردن اشیا سنگین، زور زدن و خم شدن بپرهیزید و در صورتی که مجبور به خم شدن هستید، سر را صاف نگه دارید و از زانوها خم شوید نه از کمر.
در هنگام استحمام دقت کنید آب و شامپو وارد چشم شما نشود. از مالیدن و خاراندن چشم ها بپرهیزید.
در صورتی که تمایل به فعالیت ورزشی دارید می توانید پیاده روی سبک را آغاز کنید. از ورزش هایی مانند جودو، کشتی و فوتبال که احتمال ضربه دارد اجتناب کنید.
اگر شاغل هستید و شغل شما نیاز به فعالیت بدنی دارد، حداقل شش هفته بعد از عمل می توانید به سرکار برگردید اما اگر شغل شما نشستنی است می توانید دو هفته بعد از عمل به کار بازگردید.
از عینک آفتابی یا طبی با شیشه های بزرگ و مقاوم استفاده کنید تا از چشم در برابر ضربه محافظت کند.
اگر نکات فوق را رعایت نکنید ممکن است بینایی خود را به صورت کامل از دست دهید. در نتیجه به توصیه های فوق دقت کنید.
قطره های چشمی تا چند وقت بعد از پیوند قرنیه باید مصرف شوند؟
قطره های آنتی بیوتیک باید تا چند هفته استفاده شوند و قطره های استروئیدی نیز که برای کنترل التهاب چشم کاربرد دارد باید تا چندین ماه مصرف شوند. اشک مصنوعی یا قطره هایی که فشار چشم را کنترل می کنند نیز ممکن است توسط جراح چشم تجویز گردند.
حتما قطره ها را در زمان معین طبق تجویز پزشک مصرف کنید و به صورت خودسرانه از قطع آن ها بپرهیزید.
در خصوص جراحی مجرای اشکی با آندوسکوپی بیشتر بدانید.
معاینات بعد از عمل باید به چه صورت باشد؟
در روزهای اول باید معاینات به صورت روزانه انجام شوند ولی پس از دو هفته هر 4 روز نیاز به معاینه است. تا شش ماه اول هر چند وقت یکبار باید به متخصص چشم برای معاینات لازم و بررسی روند بهبود مراجعه نمایید. پزشک میزان دید بیمار، وضعیت بخیه ها، احتمال قبول یا رد پیوند چشم را بررسی می کند. همچنین برخی داروها ممکن است عوارضی مانند آب سیاه یا آب مروارید داشته باشند که پزشک با معاینه چشم بررسی می کند.
بخیه های چشم جذبی نیستند و تا زمان جوش خوردن کامل قرنیه ممکن است طول بکشد تا بخیه ها کشیده شوند (حدودا یک الی دو سال زمان می برد).
عوارض پیوند قرنیه
یکی از شایع ترین عوارض پیوند قرنیه، به وجود آمدن آستیگماتیسم است که با برداشتن بخیه ها و استفاده از عینک یا لنز تماسی بهبود می یابد.
پس زدن پیوند نیز از عارضه دیگر پیوند قرنیه است که در صورت عدم درمان باعث کدر شدن قرنیه می گردد. توصیه می شود در صورت مشاهده هر گونه علائمی به متخصص چشم مراجعه کنید تا آسیب جدید به قرنیه وارد نشود. عوارضی مانند:
- درد
- حساسیت به نور
- تاری دید
- ریزش اشک غیرطبیعی
- قرمزی شدید چشم
- احساس وجود جسم خارجی در چشم
- خونریزی
- عفونت چشم
- آب مروارید
- آب سیاه
- پارگی پرده شبکیه
در صورتی که هر مورد مشکوکی مشاهده کردید به متخصص چشم مراجعه نمایید. توصیه های فوق را حتما رعایت کنید تا عمل نتیجه خوبی دهد و پیوند قرنیه موفقیت آمیزی داشته باشید.
اگر سوالی در زمینه پیوند قرنیه دارید می توانید در انتهای همین مقاله بخش نظرات آن را با دکتر پریسا حمامی جراح و متخصص چشم مطرح نمایید.
