بیماری قارچ سیاه نوعی عفونت قارچی نسبتاً نادر اما بسیار جدی و خطرناک است. این عفونت که عموماً تحت عنوان زیگومایکوز یا قارچ سیاه شناخته می شود، اغلب در صورت ضعف ایمنی بدن در برابر بیماری یا برخی مشکلات جسمی، در بدن فرد بروز می کند.
در صورت ابتلا به این بیماری بسیار مهم است که فرد هر چه سریعتر برای درمانی بیماری خود اقدام کند. زیرا بیماری قارچ سیاه در صورت عدم درمان می تواند بسیار کشنده باشد. اگر می خواهید اطلاعات بیش تری در خصوص این بیماری به دست آورید، در ادامه با ما همراه باشید.
بیماری قارچ سیاه چه علائمی دارد؟
قارچ سیاه یا موکورمایکوزیس خود را به صورت عفونت تنفسی یا پوستی نشان می دهد. علائم مربوط به سینوس یا عفونت تنفسی که در این بیماری دامنگیر فرد می شوند ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سرفه کردن
- تب
- سردرد
- گرفتگی بینی
- درد در ناحیه ی سینوس

با ابتلا به عفونت پوستی، قارچ سیاه نیز ممکن است در هر قسمتی از بدن فرد ایجاد شود. ممکن است در ابتدا این عفونت در محلی که آسیب پوستی به وجود آمده بروز کند، اما می تواند به سرعت در دیگر قسمت های بدن هم گسترش یابد. در صورت مشاهده ی هر کدام از علائم زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید. این علائم عبارتند از :
- بافت پوست سیاه شده
- تاول در سطح پوست
- داشتن تب
- سرخی پوست
- تورم
- حساسیت
- به وجود آمدن زخم های بی دلیل
چه عواملی موجب ابتلا به بیماری قارچ سیاه می شود؟
بیماری قارچ سیاه در اثر قرار گرفتن در معرض کپک های موکورمیت ایجاد می شود. محیط هایی که ممکن است این نوع کپک ها در آنها وجود داشته باشند عبارتند از :
- روی برخی از برگ ها
- در میان توده های کمپوست
- در محیط خاک
- بر روی چوب های پوسیده
شما ممکن است با استنشاق هاگ های این نوع کپک ها که در هوا موجود هستند، آسیب دیده و به بیماری قارچ سیاه مبتلا شوید. این روش ابتلا با عنوان قارچ سیاه سینوسی (ریوی) نیز نامیده می شود و به نوبه ی خود، ممکن است عفونت را در موارد زیر ایجاد کنید :
- سیستم عصبی مرکزی (که بسیار نادر است)
- چشم ها
- صورت
- ریه ها
- سینوس ها
همچنین در صورت وجود بریدگی یا سوختگی در سطح پوست شما، قارچ سیاه می تواند از طریق آنها وارد پوست شما شده و آن را آلوده کند. در چنین مواردی، محل زخم یا سوختگی بیشتر تحت تأثیر این عفونت قرار می گیرد.
با اینکه این نوع کپک ها به طور طبیعی در محیط وجود دارند، اما همه ی افراد در معرض عفونت قارچی ناشی از آنها قرار نمی گیرند. اگر فردی سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشد ممکن است در معرض افزایش خطر ابتلا به این نوع عفونت باشد. شرایطی که ممکن است احتمال ابتلای افراد به این بیماری را افزایش دهد عبارت است از :
- انواع سوختگی ها
- زخم های ناشی از بریدگی و خراشیدگی
- بیماری سرطان
- پیوند عضو اخیر
- بیماری HIV یا ایدز
- دیابت (به خصوص اگر به درستی درمان نشود)
- عمل جراحي
بیماری قارچ سیاه چگونه تشخیص داده می شود؟
افراد مبتلا به بیماری قارچ سیاه اغلب علائم ظاهری ای ندارند و متوجه ابتلای خود به این بیماری نمی شوند. ممکن است فردی به دلیل مشکلات سینوسی، ریوی و یا پوستی به پزشک مراجعه کند و از این طریق پزشک با معاینه ی فرد و انجام آزمایشات لازم متوجه ابتلای او به بیماری قارچ سیاه شود. در صورت داشتن هر گونه عفونت مشکوک باید جهت انجام بررسی های لازم به پزشک مراجعه کنید.
این بیماری از طریق بررسی نمونه ی برداشته شده از بدن فرد در آزمایشگاه تشخیص داده می شود. در صورتی که مشکوک به عفونت سینوسی باشید ممکن است پزشک شما نمونه هایی از خلط یا ترشحات بینی شما را تهیه کرده و بررسی کند. در صورتی که بیماری شما به شکل عفونت پوستی باشد پزشک ممکن است ناحیه ای که تحت تأثیر این بیماری قرار گرفته را نیز تمیز کند.
آیا ممکن است که بیماری قارچ سیاه خود موجب بروز شرایط دیگری شود؟
بیماری قارچ سیاه بسیار خطرناک است زیرا به سرعت در سراسر بدن منتشر می شود. در صورت عدم درمان، عفونت می تواند به ریه ها یا مغز فرد نیز گسترش یابد. قارچ سیاه می تواند موجب بروز شرایطی از قبیل موارد زیر شود:
- عفونت مغزی
- فلج شدن
- پنومونی (یا همان ذات الریه)
- تشنج
- مرگ
بیماری قارچ سیاه چگونه درمان می شود؟
اولین گام در درمان موکورمیکوزیس، استفاده از داروهای ضد قارچی داخل وریدی (IV) و دبریدمان جراحی است. دبریدمان جراحی شامل برش دادن تمام بافت های آلوده است. برداشتن بافت آلوده می تواند از گسترش بیشتر عفونت جلوگیری می کند.
اگر بدن شما به این درمان و برداشت بافت خوب پاسخ دهد، احتمالاً پزشک IV شما را برداشته و داروهای خوراکی را برای مصرف به شما می دهد.
داروهای ضد قارچی رایج که پزشک ممکن است برای این بیماری تجویز کند عبارتند از :
- آمفوتریسین B (از طریق IV داده می شود)
- پوساکونازول (از طریق IV یا به صورت خوراکی)
- ایزووکونازول (از طریق IV یا به صورت خوراکی)
آیا می توان از عفونت قارچ سیاه جلوگیری کرد؟
قارچ سیاه بیماری مسری نیست. اقدامات خود مراقبتی بهترین راه برای جلوگیری از این نوع عفونت است. اگر سیستم ایمنی بدن ضعیف باشد، باید تمام تدابیر برای حفاظت از خود در خارج از خانه صورت گیرد. استفاده از ماسک هنگام انجام کارهای حیاط و بستن همه زخم ها تا زمان بهبودی به جلوگیری از عفونت های قارچی کمک می کند.